Σε ποιές χώρες επενέβη το Δ.Ν.Τ. και τι συνέβη

Με τα μέτρα που επέβαλε για τη διάσωσή τους. Που λειτούργησε το μοντέλο του οργανισμού και που απέτυχε πλήρως. Μακρύς ο κατάλογος

Όπως όμως επισημαίνουν ειδικοί, η παρέμβαση του ΔΝΤ αφήνει "διαφορετική γεύση" σε κάθε χώρα και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα προβλήματά της. Η παρέμβαση στη Βραζιλία, για παράδειγμα, θεωρείται από τις επιτυχημένες αλλά στη γειτονική  Αργεντινή, ταυτίζεται με την απόλυτη αποτυχία.

Εδώ και λίγα χρόνια ο Νικόλα Σαρκοζί πρότεινε τον τέως υπουργό οικονομικών της Κυβέρνησης Ζοσπέν στην Γάλλια,  τον σοσιαλιστή Ντομινίκ Στρός Κάν στη θέση του γενικού διευθυντή του  ταμείου.


 Ο Στρός Κάν προχώρησε σε αλλαγές που περιλαμβάνουν από την ενίσχυση των πιστώσεων μέχρι τη διευκόλυνση της χορήγησης δανείων και τη χαλάρωση ορισμένων όρων που απαιτούσε το ΔΝΤ, όπως είναι οι ιδιωτικοποιήσεις και η απελευθέρωση αγορών.

Σύμφωνα με την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" ο οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, σύμβουλος του πρωθυπουργού  είχε  υποστηρίξει παλαιότερα ότι το ΔΝΤ ξεσηκώνει θύελλες. Μετά την τοποθέτηση Στρός Κάν και τις αλλαγές που έφερε, ο Στίγκλιτς δήλωσε σχετικά πρόσφατα ότι το ΔΝΤ έχει αλλάξει "δραματικά" προς το καλύτερο.

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Η κατάρρευση της Αργεντινής έχει τα αποτυπώματα του ΔΝΤ σε όλο το εύρος της. Ο πρώτος και συντριπτικά σημαντικός λόγος των προβλημάτων της χώρας ήταν η κυβερνητική απόφαση να διατηρήσει μία κλειδωμένη ισοτιμία του πέσο με το δολάριο Αμερικής. Στα επόμενα χρόνια, το δολάριο κάλπασε με αποτέλεσμα να ακολουθήσει και το πέσο την υπερτίμηση.

Η διαχείριση της κρίσης στην Αργεντινή προκάλεσε σοβαρό πλήγμα στο κύρος του ΔΝΤ, το οποίο χορήγησε δάνεια 7,2 δισ. δολ. το 1999 και 39,7 δισ. δολ. τον Δεκέμβριο του 2000. Η ανεργία εκτινάχτηκε στο  40%  καθώς οι οροί του ταμείου ήταν  ασφυκτικοί.

Τον Δεκέμβριο του 2001 η κυβέρνηση της Αργεντινής ανακοίνωσε νέα μέτρα όπως μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά 20% και πάγωμα των καταθέσεων. Τα μέτρα προκάλεσαν κοινωνική αναταραχή και ακολούθησε παραίτηση της κυβέρνησης, ενώ η νέα κυβέρνηση υπό συνθήκες πανικού κήρυξε πτώχευση. Η  Αργεντινή έφτασε στην οικονομική κατάρρευση και εξαθλίωση το 2001.

                                                                                   BΡΑΖΙΛΙΑ

Δάνειο ύψους 41,5 δισ. Δολαρίων το 98 και αλλων 30 δις το 2002  έλαβε η Βραζιλία από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που είναι και το υψηλότερο στην ιστορία του οργανισμού, προκειμένου να αποτρέψει την οικονομική κατάρρευση της χώρας και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.

Η βοήθεια αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια του ΔΝΔΤ να αποτρέψει την οικονομική κρίση στην περιοχή, που εξαπλώθηκε ύστερα από την κατάρρευση της Αργεντινής, και ενισχύθηκε από την πολιτική αβεβαιότητα και την κρίση της παγκόσμιας οικονομίας.

Τα ποσά αυτά  ουσιαστικά απομάκρυναν  το κίνδυνο κατάρρευσης του οικονομικού συστήματος της χώρας, καθώς εκτιμάται ότι  σταμάτησαν  την πτώση 23% του εγχώριου νομίσματος ρεάλ.

Σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής αυστηρότητας- περικοπές σε δαπάνες και θέσεις εργασίας στο Δημόσιο- η χώρα κατάφερε να ανακτήσει τη χαμένη αξιοπιστία της στις αγορές. 

 ΜΕΞΙΚΟ

Η παρέμβαση του ταμείου στη χώρα έγινε το 1995 όπου και  έδωσε δάνειο 30 δισ. δολ. Εξαιτίας των μέτρων που υιοθετήθηκαν, οι πολίτες που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας ξεπέρασαν το 50% και ο κατώτατος μισθός μειώθηκε κατά 20%. \

ΤΟΥΡΚΙΑ

Ο Τ.Ερντογάν  προσπαθεί να αποφύγει νέα προσφυγή και πρόσφατα αποφάσισε να παγώσουν προσωρινά οι διαπραγματεύσεις με το Ταμείο. 

Η Τουρκιά εχει προσφύγει πολλές φορές στο ΔΝΤ. Πιο πρόσφατη ήταν το τριετές πρόγραμμα των 10 δισ. δολαρίων που συμφωνήθηκε το 2005. Από το 1999 μέχρι το 2003 το ΔΝΤ διοχέτευσε στην Τουρκία 20,4 δισ. δολ., αλλά έχει εισπράξει διαδηλώσεις διαμαρτυρίας εξαιτίας των σκληρών μέτρων.

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 

 Τον Οκτώβριο του 2008 και υπό την απειλή χρεοκοπίας, η Ισλανδία προσέφυγε στο ΔΝΤ για δάνειο 1,7 δισ. δολ. Το Ταμείο όμως καθυστέρησε την εκταμίευση των δόσεων λόγω του κόστους που συνδέεται με την αποζημίωση επενδυτών, οι οποίοι έχασαν χρήματα από την κατάρρευση των ισλανδικών τραπεζών. Το ΔΝΤ επιβάλλει σκληρούς όρους, όπως μείωση των δαπανών όλων των υπουργείων κατά 10% και αύξηση των επιτοκίων.

ΡΩΣΙΑ 

 Η χώρα έφτασε σε αθλία κατάσταση το 1998 όταν στην προεδρία  ήταν ο Γιέλτσιν. Ο πρόεδρος είχε αναγκαστεί να ανακοινώσει, μεταξύ άλλων, την κατά 34% υποτίμηση του νομίσματος.

Γύρω στα 22 δισ. δολ. ήταν η βοήθεια του ΔΝΤ στη Ρωσία, η οποία όμως δεν κατάφερε να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις .Η Ρωσία θεωρείται κατ΄ εξοχήν το παράδειγμα χώρας, στην οποία το ΔΝΤ προχωρούσε στην εκταμίευση των συμφωνηθέντων παρότι δεν εφαρμόζονταν τα απαιτούμενα μέτρα.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Το μακρινό 1976 και υπό την κατάρρευσης της στερλίνας έναντι του δολαρίου το η κυβέρνηση των Εργατικών προσέφυγε στο ΔΝΤ και ζήτησε δάνειο 2,3 δισ. Στερλινών. Για άλλη φορά το αντάλλαγμα ήταν   επώδυνες περικοπές κρατικών δαπανών.

ΑΣΙΑ

Μεγάλες κοινωνικές αναταραχές πυροδότησαν τα αυστηρά μετρά του ΔΝΤ στις ασιατικές χώρες. Το ταμείο έδωσε δάνεια 55 δισ. δολ. στην Κορέα, 17 δισ. δολ. στην Ταϊλάνδη και 23 δισ. δολ. στην Ινδονησία. Οι πολιτικές που είχε ζητήσει, όπως η περικοπή κρατικών δαπανών, η αύξηση των επιτοκίων, η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων, σε συνδυασμό με τα παιχνίδια των κερδοσκόπων προκάλεσαν μεγάλες υποτιμήσεις των νομισμάτων της περιοχής, κύμα χρεοκοπιών και δραματική απώλεια θέσεων εργασίας.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Η Λετονία έλαβε δάνειο από το ΔΝΤ 1,7 δισ. Ευρώ. Ζητήθηκε από την κυβέρνηση να   μειώσει τους μισθούς, στο Δημόσιο κατά 30%, τις δαπάνες κατά 4,5%, να παγώσει τις συντάξεις και να αυξήσει τον ΦΠΑ. Ως αποτέλεσμα, η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 18% και η ανεργία εκτινάχθηκε στο 16,6% το 2009.

Η Ρουμανία, έλαβε  δάνειο 12,9 δισ. ευρώ, και αναγκάστηκε  να προχωρήσει σε 137.000 απολύσεις στο Δημόσιο, να μειώσει τις συντάξεις και τους μισθούς και να αυξήσει φόρους. Το 2009 το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά 7,1%.

Στην  Ουκρανία, το ΔΝΤ συμφώνησε στην παροχή 13 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2008, επιβάλλοντας όμως περικοπές δαπανών και μεταρρυθμίσεις στο τραπεζικό σύστημα. Τα μέτρα είχαν αποτέλεσμα πτώση του ΑΕΠ σε 15% το 2009.

Η Ουγγαρία, που πρόσφατα επισπεύτηκε ο πρωθυπουργός της χωράς, υποχρεώθηκε να καταργήσει τη 13η σύνταξη, τον 13ο μισθό και να περικόψει κατά 20%- 30% τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων προκειμένου να λάβουν δάνειο 12,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ Οκτώβριος 2008. Το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε το 2009 κατά 6,3%.

Στέφανος Νικήτας