Βρετανικά ΜΜΕ: Κίνδυνος απομόνωσης της Βρετανίας από την ΕΕ

"Ξεκινά παρατεταμένη μάχη για την επιρροή που μπορεί να έχει η Βρετανία στην ΕΕ"

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον υλοποίησε τελικά την απειλή του κάνοντας στην ουσία χρήση του δικαιώματος άσκησης βέτο επί των γαλλογερμανικών σχεδίων για τροποποίηση της συνθήκης της ΕΕ, από τη στιγμή που δεν περιελάμβανε τις εγγυήσεις που ζητούσε για την προστασία των βρετανικών συμφερόντων.

Σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες τα ξημερώματα ο κ. Κάμερον έκανε λόγο για «δύσκολη αλλά σωστή απόφαση». Ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί χαρακτήρισε «απαράδεκτο» και Γερμανοί αξιωματούχοι «προβληματικό» το βρετανικό αίτημα για εξαίρεση από το προωθούμενο αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Στο σημείο αυτό επήλθε η ρήξη που αφήνει τη Βρετανία εκτός της συμφωνίας των 17 συν έξι. 

Επικαλούμενη πάντως Βρετανούς διπλωμάτες, η εφημερίδα Γκάρντιαν αναφέρει ότι ο κ. Σαρκοζί παραποίησε τη βρετανική θέση, καθώς το Λονδίνο ζητούσε την υπογραφή πρωτοκόλλου εξαίρεσης με συγκεκριμένα αιτήματα για την προστασία του Σίτι. Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα αιτήματα εξαίρεσης κάλυπταν ένα πολύ μεγάλο μέρος των προτεινόμενων αλλαγών. 

Η βρετανική πλευρά ζήτησε, μεταξύ άλλων, να μη διαβρωθεί η λειτουργία της ενιαίας αγοράς (ανησυχία που επιχείρησε να απαντήσει με τη διατύπωση της συμφωνίας ο Χέρμαν φαν Ρομπέι), να προστατευθεί το Σίτι από υπερβολικούς περιοριστικούς κανονισμούς, να υπάρχει ευελιξία στον καθορισμό της απαιτούμενης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, να διατηρηθεί στο Λονδίνο η έδρα της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής, να προστατευθούν από τους κανονισμούς οι αμερικανικές τράπεζες με έδρα στο Σίτι που δεν έχουν συναλλαγές με την υπόλοιπη Ευρώπη και η απόφαση για χρέωση των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, με φόρο στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές για παράδειγμα, να λαμβάνεται με ομοφωνία.

Μερίδα αναλυτών στη Βρετανία εκτιμά ότι η χώρα χρησιμοποιήθηκε από τον πρόεδρο Σαρκοζί ως αποδιοπομπαίος τράγος, καθώς πολλές κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και η δική του ένιωθαν ούτως ή άλλως πιο άνετα με μια διακυβερνητική συμφωνία των μελών της ευρωζώνης, αντί με μια νέα συνθήκη των 27.

Στο σύνολό του ο βρετανικός Τύπος εκτιμά ότι οι εξελίξεις στις Βρυξέλλες θα σημάνουν μεγαλύτερη απομόνωση της χώρας από την Ευρώπη. Ορισμένοι σχολιαστές θεωρούν ότι αυτό είναι λόγος ικανοποίησης, αλλά οι περισσότεροι εκφράζουν την ανησυχία τους προσθέτοντας ότι στην ουσία ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν κέρδισε κάτι.

 Τονίζεται επίσης ότι η κίνηση Κάμερον παρά την προηγούμενη σκληρή ρητορική του ήταν μάλλον απρόσμενη, ιδίως από τη στιγμή που υπολογισμοί στο υπουργείο Οικονομικών αποκαλύπτουν ότι ενδεχόμενη κατάρρευση του ευρώ θα στοιχίσει στη βρετανική οικονομία το 7% του ΑΕΠ, ή 100 δισεκατομμύρια λίρες. 

Όπως σημειώνεται, τώρα ξεκινά μία παρατεταμένη μάχη για την επιρροή που μπορεί να έχει η Βρετανία στην ΕΕ, αν και ο υπουργός Εξωτερικών Γουίλιαμ Χέιγκ δήλωσε ότι δεν οδεύουμε προς μια απομονωμένη Βρετανία και μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων.

Μεγάλη έκταση στις αναλύσεις καταλαμβάνει η πρόβλεψη ότι οι πιέσεις σε βάρος του κ. Κάμερον από την πτέρυγα των ευρωσκεπτικιστών στο κόμμα των Συντηρητικών θα ενταθούν τώρα ακόμα περισσότερο, με στόχο τη διενέργεια δημοψηφίσματος για επανακαθορισμό της σχέσης του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες, είτε αυτό σημαίνει πιο χαλαρή σύνδεση, είτε ανάκτηση εξουσιών, είτε έξοδο από την ΕΕ. Εκπρόσωπος των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC ότι ο πρωθυπουργός κράτησε το λόγο του και ότι τώρα η Βρετανία πλησιάζει περισσότερο στο ιδανικό κατ' αυτόν σχήμα ως προς τις σχέσεις με την Ευρώπη μίας «νέας Ελβετίας».

Την ώρα πάντως που το ερώτημα στα χείλη των περισσότερων στη Βρετανία είναι αν οι νυχτερινές εξελίξεις σηματοδοτούν την αρχή του τέλους του ευρωπαϊκού ρόλου του Λονδίνου, επισημαίνεται ότι υπάρχει και η πιθανότητα το νέο καθεστώς που αποφασίστηκε μεταξύ των 23 να αποτύχει. Σε μια τέτοια περίπτωση, σημειώνεται, όλες οι χώρες μέλη της ΕΕ θα υποχρεωθούν να ακολουθήσουν τη βρετανική οδό.

Ως προς τη συμφωνία των 17 συν έξι, τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι πολλές λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, όπως το πώς θα εφαρμοστούν οι αποφάσεις. Η Κομισιόν δεν έχει αρμοδιότητα εφαρμογής αποφάσεων εκτός πλαισίου ΕΕ, αναφέρουν δημοσιεύματα. Ο ρόλος της επομένως, όπως ενδεχομένως και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα αποτελεί αντικείμενο προσεκτικής παρακολούθησης από το Λονδίνο, που δεν επιθυμεί αλλαγή στο ρόλο ενός φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η γενικότερη εκτίμηση είναι ότι η συμφωνία των Βρυξελλών δεν επαρκεί για να πείσει τις αγορές, αν και μια αχτίδα αισιοδοξίας συνιστά η θετική αντίδραση του Μάριο Ντράγκι, που ίσως σημαίνει ότι θα μπορούσε κάποια στιγμή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει πιο δυναμικά στην αγορά κρατικών ομολόγων.

Νικητή των διαπραγματεύσεων οι βρετανικός Τύπος αναδεικνύει το Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος πήρε την υπογραφή χωρών και εκτός ευρωζώνης για το γαλλογερμανικό σχέδιο αποφεύγοντας τη χρονοβόρα διαδικασία της τροποποίησης συνθηκών.

Θανάσης Γκαβός, Λονδίνο